Blue Monday co to? Najbardziej depresyjny dzień roku to mit

Blue Monday – co to jest i kiedy wypada?

Blue Monday co to jest? Geneza terminu

Blue Monday, czyli „niebieski poniedziałek”, to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Zazwyczaj przypada on na trzeci poniedziałek stycznia, choć w różnych źródłach można spotkać również warianty wskazujące na drugi lub czwarty poniedziałek miesiąca. Koncepcja ta sugeruje, że właśnie tego dnia wiele osób odczuwa największe pogorszenie nastroju, zmaga się z poczuciem melancholii i brakiem motywacji. Jest to okres, w którym świąteczna atmosfera już dawno minęła, a nadchodząca wiosna wydaje się odległa. Krótkie dni, niskie nasłonecznienie, powrót do codziennych obowiązków po przerwie świątecznej, a także niedotrzymane postanowienia noworoczne – wszystkie te czynniki mają się kumulować, prowadząc do tego specyficznego, powszechnie nazywanego „smutnego dnia”. Choć termin ten jest szeroko rozpoznawalny i często pojawia się w mediach, jego naukowe podstawy budzą poważne wątpliwości.

Kto wymyślił Blue Monday? Twórca teorii

Za wprowadzeniem terminu „Blue Monday” stoi brytyjski psycholog Cliff Arnall. Teoria ta została po raz pierwszy przedstawiona w 2005 roku. Arnall stworzył wówczas specjalny, matematyczny wzór, który miał wskazywać na najbardziej depresyjny dzień w roku. Wzór ten uwzględniał szereg zmiennych, które miały wpływać na nasze samopoczucie w tym konkretnym okresie. Do czynników tych zaliczano warunki meteorologiczne, takie jak krótki dzień i niskie nasłonecznienie, czynniki psychologiczne, w tym niedotrzymane postanowienia noworoczne, oraz czynniki ekonomiczne, jak czas, który minął od Bożego Narodzenia, czy zbliżające się terminy płatności kredytów. Choć nazwisko Arnalla jest powszechnie kojarzone z tą koncepcją, ważne jest, aby zrozumieć jej pierwotne założenia i późniejszą ewolucję.

Czy Blue Monday to mit? Prawda naukowa

Blue Monday. Teoria powstała na zlecenie marketingu

Warto podkreślić, że teoria Blue Monday ma swoje korzenie w działaniach marketingowych. Sam Cliff Arnall przyznał w późniejszych latach, że pierwotnym celem stworzenia tego konceptu było znalezienie najlepszego dnia w roku na rezerwację wycieczki. Zatem teoria o „najbardziej depresyjnym dniu roku” powstała z inicjatywy marketingowej, mającej na celu przyciągnięcie uwagi do ofert biur podróży w okresie, gdy ludzie mogą odczuwać spadek nastroju. W 2018 roku Arnall przeprosił za stworzenie tego terminu, twierdząc, że jego zamiarem było raczej inspirowanie ludzi do działania i pozytywnego spojrzenia na początek roku, a nie utrwalanie negatywnych stereotypów. Mimo tych wyjaśnień, koncepcja Blue Monday nadal funkcjonuje w przestrzeni publicznej, często bez kontekstu jej marketingowego pochodzenia. Nawet uniwersytety, z którymi Arnall współpracował, odcinały się od tej teorii, podkreślając jej brak naukowego uzasadnienia.

Dlaczego Blue Monday jest krytykowany przez psychologów?

Blue Monday jest powszechnie krytykowany przez psychologów i naukowców z kilku kluczowych powodów. Przede wszystkim, wzór stworzony przez Cliffa Arnalla jest uznawany za pseudonaukowy. Zawiera on zmienne, które są trudne, a wręcz niemożliwe do precyzyjnego zmierzenia i są arbitralne. Połączenie czynników meteorologicznych, psychologicznych i ekonomicznych w taki sposób, aby wyznaczyć jeden, konkretny „najsmutniejszy” dzień w roku, nie ma żadnego potwierdzenia w rzetelnych badaniach naukowych. Psychologowie podkreślają, że promowanie Blue Monday jest szkodliwe, ponieważ bagatelizuje problem depresji. Depresja jest poważnym zaburzeniem psychicznym, które wymaga profesjonalnej pomocy, a używanie terminu „depresja” w kontekście chwilowego pogorszenia nastroju, związanego z konkretnym dniem w kalendarzu, może prowadzić do jej trywializacji. W mediach często dochodzi do nadużywania tego słowa, co zaciera granicę między codziennym smutkiem a klinicznym stanem. Brak jest naukowych dowodów na to, że trzeci poniedziałek stycznia jest faktycznie najsmutniejszym dniem roku.

Jak radzić sobie z obniżonym nastrojem w styczniu?

Obalamy Blue Monday – 8 rad psychologa

Chociaż koncepcja Blue Monday jest mitem, wiele osób rzeczywiście może odczuwać obniżony nastrój w styczniu. Jest to okres przejściowy, który może być wyzwaniem dla naszego samopoczucia. Oto 8 sprawdzonych rad, które pomogą Ci przetrwać ten czas i zadbać o swoje zdrowie psychiczne:

1. Aktywność fizyczna: Regularny ruch, nawet krótki spacer, wydziela endorfiny, poprawiając nastrój.
2. Zdrowa dieta: Zbilansowane posiłki bogate w warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty wspierają funkcjonowanie mózgu.
3. Kontakt z bliskimi: Spotkania z przyjaciółmi i rodziną, rozmowy i wspólne spędzanie czasu budują poczucie więzi.
4. Rozwijanie hobby: Poświęcanie czasu na pasje, czytanie książek, słuchanie muzyki lub tworzenie czegoś nowego odwraca uwagę od negatywnych myśli.
5. Dbaj o higienę snu: Regularne pory kładzenia się spać i wstawania są kluczowe dla regeneracji organizmu.
6. Ekspozycja na światło: Staraj się spędzać czas na zewnątrz w ciągu dnia, aby skorzystać z naturalnego światła, nawet jeśli jest ono słabe.
7. Planuj pozytywne wydarzenia: Organizuj małe przyjemności, takie jak wyjście do kina, wizyta w kawiarni czy zaplanowanie weekendowego wypadu.
8. Praktykuj wdzięczność: Codzienne docenianie dobrych rzeczy w życiu, nawet tych małych, może znacząco poprawić samopoczucie.

Nie myl Blue Monday z depresją – ważne informacje

Kluczowe jest, aby odróżnić chwilowe pogorszenie nastroju, które może być związane z sezonowymi zmianami lub trudniejszym okresem w życiu, od klinicznej depresji. Blue Monday nie jest diagnozą medyczną ani naukowo potwierdzonym zjawiskiem. Depresja to poważne zaburzenie psychiczne, które charakteryzuje się długotrwałym obniżeniem nastroju, utratą zainteresowań, brakiem energii, problemami z koncentracją, a czasem także myślami samobójczymi. Jeśli doświadczasz takich objawów przez dłuższy czas, nie zwlekaj z szukaniem profesjonalnej pomocy u lekarza lub psychoterapeuty. Nadużywanie terminu „Blue Monday” do opisu ogólnego smutku może prowadzić do bagatelizowania prawdziwego problemu depresji, który dotyka miliony ludzi na całym świecie. Warto pamiętać, że każdy człowiek jest inny i inaczej reaguje na zmiany sezonowe czy życiowe trudności.

Blue Monday na przestrzeni lat – jak zmienia się jego odbiór?

Odbiór koncepcji Blue Monday ewoluował na przestrzeni lat, od momentu jej wprowadzenia w 2005 roku. Początkowo, jako nowinka marketingowa, szybko zyskała popularność w mediach, które chętnie informowały o „najbardziej depresyjnym dniu roku”. Wielu ludzi zaczęło identyfikować się z tym określeniem, traktując je jako usprawiedliwienie dla gorszego nastroju w styczniu. Jednak wraz z upływem czasu i rosnącą świadomością na temat zdrowia psychicznego, zaczęto coraz głośniej krytykować tę teorię. Psychologowie i naukowcy konsekwentnie podkreślali jej pseudonaukowy charakter i potencjalnie szkodliwy wpływ na społeczne postrzeganie depresji. Sam twórca terminu, Cliff Arnall, w późniejszych latach próbował odsunąć się od swojej pierwotnej koncepcji, a nawet przepraszał za jej stworzenie, argumentując, że jego celem było raczej inspirowanie do działania. Dziś, mimo że Blue Monday nadal pojawia się w mediach i jest szeroko rozpoznawalny, coraz więcej osób postrzega go jako chwyt marketingowy i mit, a nie rzeczywiste zjawisko psychologiczne. Dyskusje na ten temat coraz częściej skupiają się na tym, jak faktycznie radzić sobie z sezonowymi spadkami nastroju, a nie na identyfikowaniu jednego, konkretnego „najsmutniejszego” dnia.