Kim był Franciszek z Asyżu?
Syn bogatego kupca i król biesiad
Franciszek z Asyżu, a właściwie Giovanni di Pietro di Bernardone, urodził się w zamożnej rodzinie kupieckiej w Asyżu, prawdopodobnie w latach 1181 lub 1182. Jako młody człowiek, wiódł życie pełne beztroski i przepychu. Marzył o sławie rycerskiej, często organizował wystawne biesiady, a jego młodzieńcze lata wypełnione były zabawą i gonitwą za ziemskimi przyjemnościami. W jego żyłach płynęła krew kupiecka, ale serce rwało się do przygód i chwały, którą widział w życiu rycerzy. Ta błyskotliwa młodość, choć daleka od duchowej ścieżki, stanowiła ważny kontrast dla jego późniejszego, radykalnego wyboru ubóstwa i pokuty.
Początki nawrócenia i spotkanie z trędowatym
Przełomowym momentem w życiu młodego Franciszka były doświadczenia wojenne oraz choroba, które skłoniły go do głębokiego zastanowienia nad sensem życia. To właśnie w tym okresie nastąpiło jego nawrócenie. Według tradycji, w kościele św. Damiana w Asyżu, Franciszek usłyszał głos Chrystusa mówiący: „Franciszku, czyż nie widzisz, że ten dom mój chyli się ku upadkowi? Idź więc i napraw mi go!”. Zinterpretował to wezwanie dosłownie, rozpoczynając od odbudowy zrujnowanych kapliczek. Kolejnym, kluczowym wydarzeniem było spotkanie z trędowatym. Wcześniej odczuwał do nich wstręt, jednak po wewnętrznej przemianie podszedł do chorego, ucałował jego dłoń i zaczął mu służyć. To doświadczenie stało się symbolem jego nowej drogi – drogi miłości bliźniego, zwłaszcza tego najbardziej cierpiącego i odrzuconego przez społeczeństwo.
Duchowość i przesłanie świętego
Naśladowanie Chrystusa – Franciszek – alter Christus
Centralnym punktem duchowości Franciszka z Asyżu było radykalne naśladowanie Chrystusa. Nie chodziło jedynie o intelektualne przyjęcie Ewangelii, ale o życie według niej w najmniejszych szczegółach. Franciszek pragnął być alter Christus, czyli „drugim Chrystusem”, starając się naśladować Jezusa w Jego ubóstwie, pokorze i miłości do człowieka. Jego życie stało się żywym świadectwem Ewangelii, a jego postawa – wzorem dla wielu ludzi, którzy szukali głębszego sensu w życiu. Wyrzekł się bogactwa, oddał wszystko, co posiadał, i przyjął życie w skrajnym ubóstwie, widząc w nim drogę do wolności duchowej i pełnego zjednoczenia z Bogiem.
Miłość do stworzenia i patron ekologów
Franciszek z Asyżu jest powszechnie uznawany za patrona ekologów, a jego duchowość głęboko zakorzeniona jest w miłości do całego stworzenia. W swojej słynnej „Pieśni słonecznej” wychwalał Boga przez pryzmat brata Słońca, siostry Księżyca, braci wiatru i ognia, siostry wody, brata ziemi i wszystkich ludzi. Uważał, że każde stworzenie, od najmniejszego owada po największe drzewo, jest dziełem Bożym i zasługuje na szacunek oraz miłość. Ta perspektywa sprawiła, że Franciszek dostrzegał w naturze żywy obraz Boga, a jego ekologiczne przesłanie jest niezwykle aktualne w dzisiejszych czasach, kiedy świat zmaga się z kryzysem klimatycznym.
Ubóstwo, pokuta i modlitwa w życiu Franciszka
Kluczowymi filarami życia i duchowości Franciszka były ubóstwo, pokuta i modlitwa. Po swoim nawróceniu świadomie wybrał życie w skrajnym ubóstwie, wyrzekając się dziedzictwa po ojcu i odrzucając dobra materialne. Widział w ubóstwie drogę do wolności od przywiązań, która pozwalała mu całkowicie oddać się Bogu. Pokuta była dla niego nie tylko formą umartwienia, ale przede wszystkim drogą do oczyszczenia serca i pogłębienia relacji z Chrystusem. Modlitwa stanowiła dla Franciszka codzienny oddech, stałe spotkanie z Bogiem, które umacniało go w jego posłannictwie. Całe jego życie było nieustannym dialogiem z Stwórcą, przerywanym jedynie służbą bliźnim i głoszeniem Ewangelii.
Dziedzictwo i pamięć
Założyciel zakonów i inspiracja dla Kościoła
Franciszek z Asyżu jest postacią o ogromnym wpływie na historię Kościoła. Jest założycielem Zakonu Braci Mniejszych, czyli franciszkanów, a jego działalność pośrednio doprowadziła do powstania zakonu klarysek (wspierając Klarę z Asyżu) oraz tercjarzy franciszkańskich, co otworzyło drogę do życia ewangelicznego dla ludzi świeckich. Jego duchowość, oparta na prostocie, ubóstwie i miłości do stworzenia, stanowiła odnowę dla Kościoła w XII wieku i nadal inspiruje rzesze ludzi na całym świecie, oferując alternatywny model życia w duchu Ewangelii.
Pisma św. Franciszka z Asyżu
Choć Franciszek z Asyżu żył w czasach, gdy pisanie nie było powszechne, pozostawił po sobie kilka cennych pism. Najbardziej znanym dziełem jest „Pieśń słoneczna”, poetycka pochwała Boga przez piękno stworzenia. Inne ważne teksty to Reguła Zakonu Braci Mniejszych, która określała zasady życia zakonnego, oraz List do wszystkich wiernych, w którym przedstawiał drogę życia ewangelicznego dla osób świeckich. Choć jego pisma nie są obszerne, emanują głęboką duchowością i prostotą, będąc cennym źródłem wiedzy o jego myśli i nauczaniu.
Franciszek z Asyżu w kulturze: literatura i filmy
Postać Franciszka z Asyżu od wieków fascynuje artystów, pisarzy i filmowców, stając się inspiracją dla licznych dzieł kultury. W literaturze jego życie zostało opisane w wielu biografiach, od średniowiecznych legend po współczesne powieści. Jednym z najbardziej znanych przedstawień jego życia jest cykl fresków Giotta w bazylice św. Franciszka w Asyżu, który stanowił kluczowy moment w rozwoju sztuki renesansowej. W kinie powstało wiele filmów fabularnych i dokumentalnych, które przybliżają widzom postać świętego, jego duchowość i wpływ na świat. Franciszek z Asyżu w kulturze jest symbolem pokory, miłości i głębokiego związku z naturą.
Śmierć, kanonizacja i symbolika
Franciszek z Asyżu zmarł 3 października 1226 roku w Porcjunkuli, prosząc, aby położono go na ziemi w prostym habicie pokutnym, co podkreślało jego pragnienie życia w ubóstwie aż do samego końca. Jego śmierć była zwieńczeniem życia pełnego poświęcenia i miłości. Już dwa lata po śmierci, 16 lipca 1228 roku, został kanonizowany przez papieża Grzegorza IX, co świadczy o natychmiastowym i powszechnym uznaniu jego świętości. W ikonografii święty Franciszek z Asyżu jest zazwyczaj przedstawiany w charakterystycznym, szarym habicie franciszkańskim, często ze stygmatami na dłoniach i stopach, symbolizującymi jego głębokie utożsamienie z męką Chrystusa. Nierzadko towarzyszą mu ptaki, baranek, krzyż lub księga, podkreślające jego miłość do stworzenia, pokorę i nauczanie. Jest patronem wielu grup społecznych, krajów i zawodów, a jego postać nadal stanowi potężny symbol wiary, pokory i miłości.
Dodaj komentarz